26

ΚΑΣΤΑΝΙΆΤΣΟ // CASTAGNACCIO


ΤΟ ΚΑΣΤΑΝΙΆΤΣΟ

Το καστανιάτσο (castagnaccio) ειναι ενα γλυκακι που παρασκευαζεται με αλευρι απο καστανα, απο το οποιο παιρνει και το ονομα του (castagna = καστανο στα ιταλικα). Αν και συνανταται σε διαφορες περιοχες της Ιταλιας, και μαλιστα ορεινες και κατα μηκος της οροσειρας των Απεννινων, ειναι συνδεδεμενο με την μαγειρικη παραδοση της Τοσκανης και ιδιαιτερα της Σιενα, ετσι θα το βρειτε και ως catagnacco toscano ή senese. Αναλογα με την περιοχη απο την οποια προερχεται, αλλαζει μορφη αλλα και ονομα και μπορειτε επισης να το συναντησετε ως : baldino, ghirighio, toppone ή patona
Το καστανιάτσο, ειναι ενα απλο, απλουστατο γλυκο παρασκευασμα και φυσικα προεχεται απο την φτωχικη χωριατικη κουζινα. Τα καστανα που αφθονουν στις ορεινες περιοχες των Απεννινων, αποτελουσαν μια πλουσια σε υδατανθρακες τροφη, που βοηθησαν τον πληθυσμο να επιβιωσει, ιδιως σε καιρους λιμου, αντικαθιστωντας το αλευρι. Ετσι, η ιστορια του καστανιάτσο, μας γυριζει σε αρκετα μακρυνες εποχες, σε ενα ταξιδι μεσα στους αιωνες. Ηδη απο το 1500 μ.Χ. υπαρχει αναφορα απο εναν μοναχο του ταγματος των Αυγουστινων, οτι ηταν οχι μονο γνωστο, αλλα και οτι το εκτιμουσαν πολυ. Στοιχεια για την δημιουργια του με την σημερινη του μορφη, βρισκουμε σε ενα εργο του Ortensio Lanti, το "Αναφορες για τα πιο αξιοσημειωτα και τερατωδη πραγματα της Ιταλιας και αλλων τοπων" (Βενετια 1553), οπου αναφερεται οτι ο εφευρετης του καστανιάτσο, ηταν καποιος Pilad da Lucca, απο την πολη της Λούκα, ο οποιος ηταν ο πρωτος που το παρασκευασε και μαλιστα τον επαινουσαν γι'αυτο! 
Γυρω στα 1800 διαδοθηκε και σε αλλες περιοχες της Ιταλιας και μαλιστα εμπλουτιστηκε με τα κουκουναρια, τις σταφιδες, τα καρυδια αλλα και το δεντρολιβανο. Μεταπολεμικα, και αφου περασε ενα αρκετα μεγαλο χρονικο διαστημα στην αφανεια, καποιοι, σκαλιζοντας τις παραδοσιακες συνταγες, το ξανα-ανακαλυψαν και σημερα θα το βρειτε ως πρωταγωνιστη σε διαφορες τοπικες γιορτες, απο αυτες που διοργανωνουν οι δημιουργικοι μας γειτονες, φροντιζοντας να διατηρησουν τις γευστικες τους παραδοσεις, αλλα  και να κανουν γνωστα τα τοπικα, παραδοσιακα τους προϊοντα.
Η παρασκευη του ειναι απλουστατη : αναμιγνυεται το αλευρι απο τα καστανα μονο με νερο, προστιθεται ελαχιστο λαδακι για το ψησιμο, καρυδακια, σταφιδιτσες και κουκουναρια, αρωματιζεται με λιγο δεντρολιβανο απο τον κηπο ή με σπορους γλυκανισου, και ειναι ετοιμο για ψησιμο. Το καστανιάτσο δεν γινεται πολυ ψηλο : 1 εως 3 εκ. και σιγουρα μην περιμενετε να φουσκωσει κατα το ψησιμο. 
Τρωγεται τοσο χλιαρο οσο και κρυο και μπορει να συνοδευτει απο μαλακα αγλυκα τυρακια οπως ρικοττα και μασκαρπονε, απο μελι καστανιας, για οσους το προτιμουν πιο γλυκο, αλλα και για τους πιο μερακληδες, με γλυκοπιοτο κρασακι νεας εσοδειας καθως και λικερωδη κρασια, οπως το βινσαντο.
Μια παραδοσιακη δοξασια, αρκετα ρομαντικη ειναι η αληθεια, λεει οτι το δεντρολιβανο, δεν αρωματιζει απλως το καστανιάτσο, αλλα παιζει και τον ρολο ενος ισχυρου ελιξηριου του ερωτα! Ετσι, ο νεος που θα φαει απο το γλυκακι που θα του προσφερει η κοπελλια που το εφτιαξε με τα χερακια της, θα την ερωτευτει αμεσως και θα την ζητησει σε γαμο! Γι'αυτο, οταν βρεθειτε στην Τοσκανη, προσεχετε τι σας κερνανε!
Πηγη : Wikipedia
Κλεινοντας θα ηθελα να ευχαριστησω απο καρδιας την Foteini Thes, που προθυμα και αμεσα μου εφερε το πολυτιμο υλικο απο το Τορινο, και που φυσικα χωρις αυτο δεν θα μπορουσε να πραγματοποιηθει τοσο το καστανιάτσο, οσο και η συγκεκριμενη αναρτηση! Ευχαριστω Φωτεινη μου, και πραγματικα χαιρομαι που το αλευρι απο τα καστανα εγινε η αφορμη να σε γνωρισω προσωπικα!
Η συνταγη ειναι παραδοσιακη και ειναι απο εδω. Αν εχετε απορια για την γευση του καστανιάτσο, μπορω να σας πω οτι μοιαζει πολυ με πουρε απο καστανα με φυσικη γλυκυτητα, τα κουκουναρια, οι σταφιδες και τα καρυδια σκανε σε καθε δαγκωνια εναλασσοντας τις γευσεις, ενω το δεντρολιβανο, που ισως σας παραξενεψε η παρουσια του, δενει απιστευτα με το καστανο και φυσικα δινει ενα ιδιαιτερο αρωμα.

Δοση : για 4 ατομα
Βαθμος δυσκολιας : ευκολο
Υλικα : 250 gr αλευρι γλυκο απο καστανα,
                 400 gr νερο,
                 3 κ.σ. ελαιολαδο παρθενο εξτρα,
                 50 gr κουκουναρια,
                 60 gr καρυδια,
                 50 gr σταφιδες ξανθες,
                 1 πρεζα αλατι,
                 1 κλαδακι φρεσκο δεντρολιβανο.
Προετοιμασια : 
Βαλτε τις σταφιδες σε ενα σκευος, σκεπαστε τες με χλιαρο νερο και αφηστε τες να μουλιασουν για μιση ωριτσα. Στραγγιστε τες καλα πριν τις χρησιμοποιησετε. 
Κοπανηστε τα καρυδια στο γουδι ή κοψτε τα σε χοντρα κομματια με ενα μαχαιρι. 
Προθερμανετε τον φουρνο καλα στους 220°C. 
Κοσκινηστε το αλευρι απο τα καστανα. Προσθεστε το νερο και αναμειξτε, μεχρι να παρετε εναν μαλλον αραιο χυλο. Κρατηστε στην ακρη μια μικρη ποσοτητα απο σταφιδες, κουκουναρια και καρυδια και τα υπολοιπα προσθεστε τα στον χυλο, μαζι με μια καλη πρεζα αλατι. Αναμειξτε. 
Λαδωστε καλα με ολη την ποσοτητα του λαδιου, ενα στρογγυλο ταψακι με διαμετρο 25εκ. Ριξτε μεσα τον χυλο και σκορπιστε απο επανω τα υλικα που κρατησατε στην ακρη, καθως και τα φυλλαρακια απο το δεντρολιβανο. 
Βαλτε το ταψακι στον φουρνο, κατεβαστε την θερμοκρασια στους 200°C και αφηστε να ψηθει για 40 λεπτα, μεχρι να ροδισει ελαφρα η επιφανεια του και να σχηματισει ρωγμες. 
Βγαλτε το καστανιατσο απο τον φουρνο, αφηστε το να χλιαρινει και σερβιρετε. 

 

IL CASTAGNACCIO

Il castagnaccio, è una torta di farina di castagne, legata sopratutto alla tradizione culinaria toscana e in particolar modo a quella senese. Preparazioni simili al castagnaccio, sono tipiche delle zone appenniniche di Piemonte, Liguria, Toscana, Emiglia e Romagna e lo riscontrerete come baldino, ghirighio, toppone o patona a secondo della località. Il castagnaccio proviene certo dalla cucina povera contadina, siccome le castagne che abbondano nella zona, erano un nutrimento delle popolazioni appenniniche, rappresentando un' importante fonte di sussistenza, visto l'alto contenuto calorico.  
Questo dolce molto particolare, affonda le sue origini in un passato davvero remoto. Nel ‘500 era già molto conosciuto e apprezzato, tanto che un padre agostiniano lo cita in un suo scritto. Nel "Commentario delle più notabili e mostruose cose d'Italia e altri luoghi" di Ortensio Lanti (Venetia, 1553), si legge che l'inventore del castagnaccio è stato un lucchese, tale Pilad da Lucca, che secondo la leggenda fu il primo a preparare il castagnazzo e viene lodato per questo! Nel '800 viene diffuso anche in resto d'Italia e viene anche arricchito di pinoli, noci, uvetta e rosmarino. Nel secondo dopguerra, dopo un periodo di oblio, il castagnaccio è stato riscoperto e oggi lo incontrerete come protagonista innumerosi sagre e feste popolari. 
La sua preparazione è semplicissima : solo farina di castagne dolce, mescolata con acqua, qualche goccio d'olio, una manciata di noci, pinoli e uvetta, un po'di rosmarino o semi di finocchio e tutto qui, pronto per essere cotto al forno. Di solito il castagnaccio non viene troppo alto, 1-3 cm e certo non si gonfia durante la cottura. 
Viene mangiato sia tiepido che raffreddato e viene accompagnato da ricotta, mascarpone, miele di castagno, vino novello o vini liquorosi, come il vin santo. 
Una leggenda parecchio romantica, narra che le foglioline di rosmarino aggiunte per profumare il castagnaccio, sono un potente elisir d'amore e il giovane che mangerà il dolce, offertogli da una ragazza, se ne innamorò subito di lei e le chiederà di sposarlo!
Fonte : Wikipedia
Devo ringraziare la cara amica Foteini Thes, perchè senza la sua buona volontà e la sua prontezza a portarmi la farina di castagne da Torino, questa ricetta non potrebbe essere realizzata!
La ricetta è stata tratta da qui.

Dosi : per 4 persone
Difficoltà : facile
Ingredienti : 250 gr di farina dolce di castagne,
                              400 gr di acqua,
                              3 cucchiai di olio extravergine di oliva,
                              50 gr di pinoli,
                              60 gr di noci,
                              50 gr di uvetta sultanina,
                              1 pizzico di sale,
                              1 manciata di rosmarino fresco.
Preparazione : 
Mettete l'uvetta in ammollo in acqua tiepida, per mezz'oretta. Strizzatele prima di utilizzarle. 
Tritate grossolanemente i gherili di noce
Preriscaldate il forno a 220°C. 
Settacciate la farina di castagne. Aggiungete l'acqua e mescolate, fino a prendere un composto omogeneo e parecchio fluido. Tenete da parte una piccola quantità di pinoli, noci e uvetta per la decorazione, aggiungete il resto all'impasto, insime al sale e mescolate. 
Con l'olio spenellate abbondantemente uno stampo rotondo di 25cm di diametro. Versateci il composto e cospargete con le noci, pinoli e uvetta tenuti da parte e con gli aghi del rosmarino. 
Infornate, abbassate la temperatura a 200°C e lasciate cuocere per 40 minuti, fino che la superficie si increpa. 
Sfornate, lasciate intiepidire e servite.



  


26 σχόλια:

  1. Μμμμμμμμ! Φαίνεται ενδιαφέρον όπως και οι πληροφορίες σου Μαρίνα μου!!
    Καλή σου μέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ήμουν περίεργη Μαρίνα μου να δω τι συνταγή θα επέλεγες για να αξιοποιήσεις το αλεύρι κάστανου.Φυσικά διάλεξες την πιο αντιπροσωπευτική συνταγή της παραδοσιακής ζαχαροπλαστικής της βόρειας Ιταλίας.Μου είχες μιλήσει για το καστανιάτσο όταν σε είχα ρωτήσει για συνταγές που γίνονται με το εκπληκτικό αυτό αλεύρι.Τώρα που είδα τις φωτογραφίες του ,θυμήθηκα ότι αρκετές φορές, στις λαχαταριστές βιτρίνες των ζαχαροπλαστείων αλλά και των αρτοπωλείων ,είχα δει το συγκεκριμένο γλύκισμα.Βλέποντας το δεντρολίβανο φανταζόμουν ότι πρόκειται για μία αλμυρή τάρτα...Ποιός θα μπορούσε να φανταστεί ότι το μυρωδάτο αυτό βότανο χρησιμοποιείται εξίσου αποτελεσματικά και στη ζαχαροπλαστική!!!!
    Έχοντας ακόμα το μισό αλεύρι-το υπόλοιπο έγινε ένα νόστιμο κέικ κάστανου-, και περιμένοντας την πρότασή σου, το καστανιάτσο θα πάρει και αυτό τη σειρά του.
    Λατρεύω τα κάστανα και η ιδέα να δοκιμάσω ένα γλύκισμα που βασίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στο αλεύρι του, με γοητεύει!!!
    Ευχαριστώ για τις πολύτιμες συμβουλές σου και τις απίθανα πρωτότυπες συνταγές σου.!!!
    Ευχαριστώ για τις κατατοπιστικές πληροφορίες που συνοδεύεις τις αναρτήσεις σου!!
    Πολλά,πολλά,φιλιά για ένα πολύ όμορφο κυριακάτικο βράδυ!
    ΥΓ.Το επόμενο Σάββατο φεύγω για Ιταλία.Θα τα πούμε βέβαια,αλλά σκέψου αν χρειάζεσαι κάτι...πολύ ευχαρίστως!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φωτεινη μου, εγω σ'ευχαριστω για ακομη μια φορα για το πολυτιμο αλευρι απο τα καστανα. Και αυτη και η προηγουμενη αναρτηση, ειναι αφιερωμενες σε σενα!
      Βασικα, με το αλευρι, ηθελα να φτιαξω το καστανιατσο; στην αρχη σκεφτηκα να χρησιμοποιησω πουρε απο καστανα ή με καποιον τροπο να τα αποξηρανω, αλλα οταν διαβασα τον τροπο παρασκευης του αλευριου καταλαβα οτι ηταν ματαιο... Πολυ ιδιαιτερο παρασκευασμα το καστανιατσο, σαν βρασμενα καστανα με ξηρους καρπους, δεν θα το ελεγες και γλυκο, δεν ξερω που να το καταταξω. Για ακομη μια φορα με εξεπληξε η εφευρετικοτητα της cucina povera, απο το τιποτα φτιαχνουν πολυ νοστιμα εδεσματα!
      Κι εγω εχω το υπολοιπο μισο απο το αλευρι, ηταν πολυ πολυτιμο για να το χρησιμοποιησω ολο, τωρα πρεπει να σκεφτω τι θα το κανω...
      Καλη σου εβδομαδα!
      Καλα να περασεις στο Τορινο, και μην μου βαζεις ιδεες, γιατι εγω ολο και κατι θα θελω... :) :) :)
      ♥ ♥ ♥

      Διαγραφή
  3. Το ξαναλέω Μαρίνα μου, οι συνταγές σου είναι πάντα πρωτότυπες και εντυπωσιακές, ακόμα κι αυτές που γίνονται με λίγα και απλά υλικά!
    Και οι πληροφορίες που μας δίνεις, είναι πάντα ενδιαφέρουσες!
    Φιλιά, καλή Κυριακή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστω Ελενα μου!
      Πρωτα εγω εντυπωσιαζομαι απο αυτες τις συνταγες και μου αρεσει να δοκιμαζω νεες γευσεις!
      Καλη σου εβδομαδα!
      Πολλα φιλια!

      Διαγραφή
  4. adoro il castagnaccio e anche il mio ha le noci...un abbraccio

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ho visto il tuo castagnaccio cara, l'abbiamo preparato più o meno nello stesso tempo!
      Hai qualche idea cos'altro posso fare con la farina di castange? Mi è avanzato metà sacchetto e non so come utilizzarlo..
      Baci!

      Διαγραφή
  5. sei bravissima ma non sono mai riuscita a mangiare il castagnaccio nemmeno quello fatto dalla mia amica toscana di firenze doc....non ce la fò.... ma tu sei bravissima buona settimana.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Grazie cara!
      E la prima volta che l'ho assaggiato, è molto particolare come sapore, specialmente il rosmarino è un po'strano per i nostri gusti, ma mi è piaciuto!
      Buona settimana! ♥

      Διαγραφή
  6. Πρώτη φορά ακούω και βλέπω το συγκεκριμένο γλυκό! Αλλά εννοείται ότι θα το δοκίμαζα ευχαρίστως! Και μετά την δοκιμή, θα έτρωγα και το υπόλοιπο... χι χι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Απο περισυ εχω σκασει με το καστανιατσο, ολες οι ιταλιεες φτιαχνουν κι εγω ρωταω και κανεις δεν ξερει το αλευρι απο καστανα! Αν σου αρεσουν τα καστανα, οταν το τρως, ειναι κατι σαν βρασμενα καστανα μαζι με ξηρους καρπους. Το δε δεντρολιβανο λες οτι ειναι ασχετο, αλλα τελικα του παει. Ετσι κι αλλιως, οι ιταλοι, συστηνουν να βαζεις στα καστανα που βραζουν δαφνη ή δεντρολιβανο...
      Φιλακια!

      Διαγραφή
  7. Μαρίνα μου τι υπέροχες συνταγές είναι αυτές που μας δείχνεις;Πραγμα΄τικά κάθε φορά με εκπλήσεις ευχάριστα!!!Δε το ήξερα το συγκεκριμένο γλυκό, είναι πολύ εντυπωσιακό!Ευχαριστούμε πολύ!
    Φιλιά πολλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Το γλυκό θα πρέπει να είναι πολύ νόστιμο, ότι έχει σχέσει με κάστανο μου αρέσει πολύ!
    Ευχαριστούμε για τη συνταγή αλλά και για τις χρήσιμες πληροφορίες. Διάβασα και την προηγούμενη ανάρτηση για το αλεύρι κάστανου. Μακάρι να το έβρισκα και εδώ! 'Οπως είπες άμα ψάξουμε κάτι θα βρούμε:)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Να'σαι καλα Μαρια!
      Υπαρχει και εδω αλευρι απο καστανα, μολις προχθες το ανακαλυψα σε μαγαζι με delicatessen και βιολογικα... Στην Θεσσαλονικη ειναι το μοναδικο που το ξερει και που το εχει και η τιμη του ειναι ιδιαιτερα αλμυρη...
      Καλη εβδομαδα!

      Διαγραφή
  9. Μου αρέσουν αυτά τα παραδοσιακά πάαααρα πολύ!!!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νομιζω οτι εχουν μεγαλο ενδιαφερον αυτου του ειδους οι συνταγες...
      Καλη εβδομαδα Ξανθη μου!

      Διαγραφή
    2. Καλα Λιλα, δεν ξερω τι επαθα και σημερα σε βαφτισα Ξανθη! Ισως φταιει η εκπομπη που εκανες, "η εκδικιση της ξανθιας"!

      Διαγραφή
  10. Πολύ πρωτότυπο! Μας ταξίδεψες σ'ενα μέρος που θέλω από καιρό να πάω...
    καλή εβδομάδα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εγω εχω παει αρκετες φορες, αλλα παντα θελω να ξαναγυρισω...
      Καλη εβδομαδα!

      Διαγραφή
  11. Πολύ μου αρέσουν τα παραδοσιακά πιάτα και ιδίως από μέρη που μ αρέσουν, όπως η περιοχή της Τοσκάνης.
    Δεν έχω πάει αλλά θέλω πολύυυυυυ να πάω.

    Φαίνεται πολύ ωραίο και θα ήθελα να το δοκιμάσω με το ιδιαίτερο άρωμα του δενδρολίβανου.

    Μπράβο Μαρίνα.

    Φιλιά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Να πας Μαριον μου, αν ειναι να διαλεξεις καπου να πας, πανε στην Τοσκανη, και μαλιστα στην εξοχη της, εχω αξεχαστες εικονες στην μνημη μου και στην καρδια μου....
      Καλη εβδομαδα!
      Πολλα φιλια!

      Διαγραφή
  12. Μαρίνα ευχαριστώ για τις πληροφορίες που μας δίνεις σε όλα τα post σου. Μου αρέσει να ανακαλύπτω παραδοσιακές συνταγές άλλων τόπων, έχω μανία με αυτές τις κλασικές συνταγές θα έλεγα. Λατρεύω την ιταλική γαστρονομία και δεν ξέρω γρι ιταλικά. Να είσαι καλά που μας βάζεις στα βαθιά νερά της...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ειναι εκπληκτικη η "φτωχικη" κουζινα των διαφορων λαων. Εγω εχω πιο πολλες επαφες και πληροφοριες σχετικα με την ιταλικη κουζινα και οτι ενδιαφερον βρω το δοκιμαζω και το μεταδιδω. Εσυ παλι κανεις καταπληκτικη δουλεια με την τοπικη κρητικη κουζινα, δεν ξερω πολλους που να κανουν κατι αναλογο και τοσο συστηματικα στον τοπο μας!
      Καλη σου εβδομαδα Βαγγελιω μου!

      Διαγραφή
  13. Πολύ ωραίες και χρήσιμες πληροφορίες! Και τι ωραία συνταγή!
    Κρίμα που δεν μπορώ να τη δοκιμάσω εδώ. Δεν ξέρω αν και στην Ελλάδα υπάρχει τέτοιο αλεύρι.
    Έχω βρει και μία συνταγή για κέικ.
    Καλή σου μέρα, μαρίνα μου.
    Φιλάκια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η γνώμη και οι παρατηρήσεις σας μας ενδιαφέρουν!

Τα ανώνυμα σχόλια δεν θα παίρνονται υπ'όψιν και θα διαγράφονται. Επίσης δεν θα δημοσιεύονται σχόλια υβριστικά ή με περιεχόμενο διαφημιστικό.

Commenti anonimi non saranno presi in considerazione e saranno cancellati.

All anonymous comments will not be considered and therefore deleted.