ΣΑΜΑΛΙ και ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙ με τους QUANTI MODI DI FARE E RIFARE // QUANTI MODI DI ... FARE NATALE con PASTA FREDDA CON VERDURE, ARROSTO DI CAPRETTO e SAMALI

ΣΑΜΑΛΙ
και ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙ
με τους QUANTI MODI DI FARE E RIFARE

Η αρχιμαγείρισα της ομάδας των ιταλόφωνων food bloggers Quanti Modi di Fare e Rifare, στην οποία συμμετέχω κι εγώ τα τελευταία 3 χρόνια, είχε την ιδέα να μας προτείνει να παρουσιάσουμε μερικά πιάτα τα οποία δεν θα θέλαμε να λείπουν από το χριστουγεννιάτικο μας τραπέζι. Η πρόταση μας μπορεί να περιλαμβάνει μέχρι 3 συνταγές, μία από της οποίες θα πρέπει να μην έχει δημοσιευτεί ήδη στο blog μας. Με σαφή προτίμηση στα γλυκά, το μυαλό μου πήγε αμέσως σε κάτι σιροπιαστό, αφού γιά κάποιον αδιευκρίνιστο λόγο τα σιροπιαστά τα έχω συνδυάσει με τις χειμωνιάτικες μεγάλες γιορτές.
Η πρόταση μου λοιπόν γιά το χριστουγεννιάτικο τραπέζι περιλαμβάνει τα εξής πιάτα :
- κρύα μακρονοσαλάτα (συνταγή εδώ). Απαραίτητη στα τραπέζια μας, καθώς ο Δ. την λατρεύει και αν δεν είμαστε πολλά άτομα δεν την φτιάχνω στο σπίτι! Με σπιτική μαγιονέζα γίνεται θεϊκή!

- μπουτάκι από κατσικάκι στον φούρνο (συνταγή εδώ). Η πεθερά μου συνήθιζε να φτιάχνει κατσικάκι τα Χριστούγεννα, και συνεχίσαμε το έθιμο κι εμείς. Πάντως ενα ωραίο κομμάτι ψητό, ποτέ δεν λείπει απο το γιορτινό μας τραπέζι!

- σάμαλι. Ενα ιδιαίτερο σιροπιαστό με άρωμα μαστίχας Χίου.
Το σάμαλι συνήθως μας το έφερνε η αδελφή της μαμάς μου η Λόλα, την οποία συχνά καλούσαμε μαζί με τον άντρα της στα χριστουγεννιάτικα τραπέζια μας. Δεν ήταν χειροποίητο, αν και η ίδια ήταν εξαιρετική μαγείρισσα, αλλά το αγόραζε από γειτονικό τους ζαχαροπλαστείο, το οποίο ομολογουμένως το έφτιαχνε πολύ ωραίο. Είχα δοκιμάσει και άλλες φορές σάμαλι, αλλά κάποιοι το φτιάχνουν σαν το ρεβανί και ειλικρινά δεν μπορούσα να καταλάβω την διαφορά. 
Όταν κάποια στιγμή αποφάσισα να δοκιμάσω να το φτιάξω κι εγώ, αναζήτησα την συνταγή στην πηγή της, δηλαδή σε κάποιο τούρκικο blog, αφού και αυτό το γλυκό προέρχεται από την τούρκικη κουζίνα. Η συνταγή που θα σας παρουσιάσω σήμερα είναι από εδώ και είναι η καλύτερη που έχω δοκιμάσει έως τώρα. Να σημειώσω ότι στις τούρκικες συνταγές δεν χρησιμοποιούν μαστίχα για να αρωματίσουν το σάμαλι, αλλά βανίλια; εδώ προτίμησα την πολίτικη εκδοχή με την μαστίχα, που μου αρέσει περισσότερο!
Το σάμαλι στα τουρκικά ονομάζεται Şam Tatlısı, που σημαίνει "επιδόρπιο από την Δαμασκό"; θα το συναντήσετε επίσης ως : Şambaba, şambalı ή και ως baba tatlısı (επιδόρπιο του πατέρα). Βασικά συστατικά του το σιμιγδάλι και το γιαούρτι, ενώ σε αντίθεση με το ρεβανί, δεν περιέχει αυγά. Δεν περιέχει επίσης άλλη λιπαρή ουσία εκτός από το γιαούρτι, δηλαδή βούτυρο ή λάδι. Βέβαια με μία πρόχειρη ματιά που έριξα στο διαδίκτυο, κυκλοφορούν πολλές συνταγές με βούτυρο, με λάδι, ακόμη και με ινδοκάρυδο, εντάξει, υπάρχουν και οι παραλλαγές της συνταγής...

Δόση : 15 χορταστικά κομμάτια
Βαθμός δυσκολίας συνταγής : πολύ εύκολη
Υλικά : 3 φλ. (500 gr) σιμιγδάλι χοντρό,
                  1/2 φλ. (65 gr) αλεύρι,
                  1 φλ. (200 gr) ζάχαρη,
                  1 κ.καφέ μαστίχα Χίου κοπανισμένη,
                  1 κ.γ. σόδα φαγητού,
                  1 κ.γ. χυμό λεμονιού,            
                  1 κεσεδάκι (200 gr) γιαούρτι παραδοσιακό πρόβειο,
                  1 κεσεδάκι (200 gr) νερό.
γιά την διακόσμηση : αμύγδαλα ή φυστίκια Αιγίνης
γιά το σιρόπι : 4 φλ. (800 gr) ζάχαρη,
                              3 1/2 φλ. (700 ml) νερό,
                              1 πρέζα αλάτι,
                              1/2 μικρό ακέρωτο λεμόνι.
Προετοιμασία :
Σε ένα μεγάλο μπολ, βάλτε το σιμιγδάλι, το αλεύρι, την ζάχαρη και την μαστίχα. 
Αναμείξτε το νερό με το γιαούρτι (χωρίς την πέτσα του). Το κεσεδάκι του γιαουρτιού θα το χρησιμοποιήσετε ως μεζούρα και γιά το νερό. Προσθέστε το στο μίγμα με το σιμιγδάλι.
Ρίξτε τον χυμό λεμονιού στην σόδα (προσέξτε γιατί θα αφρίσει). Προσθέστε το και αυτό στο μίγμα με το σιμιγδάλι και αναμείξτε καλά.
Βουτυρώστε ένα πυρέξ. Ρίξτε μέσα το μίγμα και ισιώστε την επιφάνεια του με μία σπάτουλα. Αφήστε το να ξεκουραστεί για τουλάχιστον 1 ώρα.
Ετοιμάστε το σιρόπι. Βάλτε την ζάχαρη, το νερό και το αλάτι σε μία μικρή κατσαρόλα. Προσθέστε τον χυμό λεμονιού και την λεμονόκουπα. Αφήστε το σιρόπι να βράσει γιά περίπου 10 λεπτά, μέχρι να γίνει πηχτό. Κατεβάστε το από την φωτιά και κρατήστε το στην άκρη.
Προθερμάνετε τον φούρνο στους 170°C.
Με ένα μαχαίρι χαράξτε το γλυκό σε μακρόστενα κομμάτια. Εγώ τα έκοψα λίγο μεγάλα, συνήθως τα κάνουν πιό μικρά. Στολίστε το κάθε κομμάτι με ένα αμύγδαλο χωρίς την φλούδα του ή με φιστίκι Αιγίνης. Πιέστε το λίγο μέσα στην ζύμη.
Βάλτε το ταψάκι στον φούρνο και κατεβάστε την θερμοκρασία στους 160°C. Ψήστε στις αντιστάσεις για περίπου 50 λεπτά, μέχρι να αποκτήσει μία ωραία χρυσή κρούστα.
Βγάλτε το πυρέξ από τον φούρνο. Με το μαχαίρι ξανακόψετε τα κομμάτια του γλυκού. Περιχύσετε με το χλιαρό σιρόπι.
Ξαναβάλετε το γλυκό στον ζεστό φούρνο. Αφήστε την πόρτα του φούρνου ανοιχτή μία χαραμάδα μέχρι να κρυώσει τελείως.
Το σάμαλι πρέπει να ξεκουραστεί για τουλάχιστον 6 ώρες, ώστε να τραβήξει καλά το σιρόπι του. Το ιδανικό είναι να σερβιριστεί την επόμενη ημέρα.
Διατηρείται εκτός ψυγείου για αρκετές ημέρες.

QUANTI MODI DI ... FARE NATALE 
con PASTA FREDDA CON VERDURE, ARROSTO DI CAPRETTO e SAMALI

Quest' anno la Cuochina dei Quanti aveva l' idea di riunirci questa domenica, l' ultima prima di Natale, per presentare i piatti che avremmo o vorremmo includere nel nostro menu natalizio. Si può proporre fino a 3 ricette, almeno una mai pubblicata nel nostro blog. Ho pensato subito ad un dolce, e precisamente ad un dolce sciroppato, siccome ho sempre assocciato le grandi feste invernali ai dolci sciroppati. 
La mia proposta comprende un antipasto o primo, un secondo e un dolce :
- pasta fredda con verdure cotte e maionese (ricetta qui). Anche questo piatto in Grecia viene chiamato "insalata", perchè viene servito come antipasto e contorno nello stesso tempo, e non manca mai dalla nostra tavola di festa.

- arrosto di capretto al forno (ricetta qui). Mia suocera preparava il capretto arrosto per Natale, e anche se lei ora manca, continiamo la tradizione di famiglia. 

- sàmali. Un dolce sciroppato, profumato con la mastice di Chio.
Il samali è un doce che viene dalla cucina turca, come tanti altri dolci sciroppati. All' inizio del '900, dopo un accordo di pace tra Grecia e Turchia, c'è stato un scambiamento di popolazioni e così, molti greci che vivevano in territori turchi sono ritornati in patria. Questi hanno portato una tradizione culinaria ricca che piano piano è stata integrata nella cucina greca di tradizione. 
Il samali greco viene dal Şam Tatlısı turco, che significa "dessert da Damasco". Nella versione greca viene aromatizzato con mastice di Chio, mentre a quella turca con la vaniglia. Gli ingredienti principali sono il semolino e lo yogur; non contiene uova e burro o olio. 
Il samali ce lo portava quasi sempre la sorella di mia madre, che col suo marito erano nostri ospiti per il pranzo di Natale, siccome non avevano figli ed erano anziani parecchio per lasciarli passare le feste da soli. Mia zia era una bravissima cuoca, intanto questo samali lo comprava da una pasticceria che lo faceva veramente molto buono!
La ricetta è da qui io ho solo aromatizzato con il mastice.

Dosi : 15 pezzi abbondanti (si può dividerli anche a metà)
Difficoltà della ricetta : facile
Ingredienti : 3 tazze (500 gr) semolino grosso,
                               1/2 tazza (65 gr) farina,
                               1 tazza (200 gr) zucchero,
                               1 cucchiaino da caffè mastice di Chio in polvere,
                               1 cucchiaio bicarbonato,
                               1 cucchiaino succo di limone,         
                               1 vasetto (200 gr) yogurt greco tradizionale da latte di pecora,
                               1 vasetto (200 gr) acqua,
per la decorazione : mandorle sbucciate o pistacchi.
per lo sciroppo : 4 tazze (800 gr) zucchero,
                                  3 1/2 tazze (700 ml) acqua,
                                  1 pizzico di sale,
                                  1/2 limone piccolo non trattato.
Preparazione :
Il mastice non viene macinato da solo, si deve aggiungete dello zucchero, perchè, essendo una resice, di solito si riscalda e appiccica su cutter. Siccome non è tanto facile trovarlo fuori Grecia, potete sostituirlo con i semi di vaniglia.
In una ciotola ponete il semolino, la farina, lo zucchero ed il mastice. 
Eliminate la pellicina grassa dello yogurt e versatelo in una ciotola. Utilizzate il vasetto dello yogurt per misura dell' acqua. Versate l' acqua nella ciotola e mescolate. Aggiungetelo nella citola col semolino.
Versate il succo di limone al bicarbonato (attenzione perchè si forma la sciuma subito...). Aggiungeteli al composto del semolino e mescolate bene.
Imburrate una pirofla. Versate il composto e livellate con una spatola. Lasciate riposare per 1 ora almeno. 
Preparate lo sciroppo. Ponete tutti gli ingredienti in una piccola casseruola e portate sul fuoco. Lasciate cuocere per 10 minuti ca., fino a prendere un sciroppo denso. Ritirate dal fuoco e tenetelo da parte.
Accendete il forno a 170°C, modalità statico.
Con un coltello tagliate il dolce a rettangoli. Io li ho fatti un po' grandi, di solito li fanno più piccoli. Decorate con una mandorla e premetela nell' impasto.
Infornate, abbassate la temperatura a 160°C e lasciate cuocere per 50 minuti ca. fino a dorare.
Sfornate e tagliate di nuovo il doce, sulle orme precedenti. Irrorate con lo sciroppo tiepido.
Infornate di nuovo nel forno ancora caldo. Lasciate a valvola aperta fino che si raffredda completamente. 
Il dolce deve riposare per almeno 6 ore. Meglio ancora se lo lasciate per 24 ore.
Si conserva per parecchi gioni. Non è necessario metterlo nel frigo.

Buon Natale!